انتخاب درست یا سومین افسانه در جهان؟

اگزیستانسیالیسم را برخی ها،وجودگرایی با محتوای یک‌ واژه به معنی انتخاب درست تعریف می کنند.باورمندان آن،ایدئولوگ هایی اند همانند فوکا که یک پوچ گرا بود و داستایوفسکی که در زمرۀ مکاتب انسان گراهاست.بعضی از اندیشمندان،هر یک بر اساس برداشت های خود،ملصقات دیگری به آن چسبانده اند که در این یادداشت و اصولاً موضوع یادداشت نیست،اما می تواند پیش ذهنیتی به جهت رفتارشناسی انسان ها به ویژه تصمیم گیران کلان در این کرۀ آبی-خاکی به ویژه تر آن که این ایدئولوگ ها از جنس همین سیاست مداران فعلی جهانند باشد.آن چه که در جهان از حدود  ۵ سال قبل به بعد در حال پیوستن است،تغییراتی در بنیادگری سیاسی اقطاب ۵ گانۀ دنیاست.به این معنی که برداشت های هر یک از این اقطاب به سیاست های کلان جهان و چگونگی چیدمان ها تا حدود زیادی در حال تغییر نشان می دهد.دربارۀ سطح و نسبت تغییرات،هنوز امکان ارائه پروپوزالی نزدیک به واقعیات نیست.یادم هست خیلی وقت ها پیش در یادداشتی از ورود تق و لقانه مجدد روسیه به جرگۀ اقطاب دنیا پس از جنگ جهانی دوم با اما و اگر به شرح پیش رو پرداخته شد.البته در سطوح مختلف با انتقاداتی هم مواجه شد.با این حال مدتی بعد با تکیه بر چنین برداشت هایی،گروهی پا شدند از تهران به مسکو سفر کردند.چند و چون این گونه دیپلماسی ها قطعاً به تجربه همراه با سیاست نیاز دارد لذا آن چه که از چنین سفرهایی از آب بیرون آمده باشد را می توان حدس زد کامیاب بوده یا نه با ناکامی ها همراه شده است.نتایج غلط بوده یا درست،امروزه برای افکار عمومی قابل درک است.به هرحال در اِعمال هر سیاست یا برنامه ای،این هزینه و نتیجه است که حرف اول و آخر را می زند.این مقدمۀ دوم یک حقیقت است که زلنسکی با یا بی واقع بینی و با یا بی سیاست مداری،نشان داد بر خلاف بازی های خود روی صحنۀ تئاتر یا صحنه سینما خود را در لُعبه رفتارشناسی تصمیم گیران چندان بازیگر خوبی نشان نداد.نگارنده در بیان این چند سطر به هیچ وجه قصد قضاوت به معنی تأیید یا رد آن چه را که در حوالی خیلی شمالی تر ایران در حال وقوع است.ندارد.تنها به بُرش هایی از این مقطع از تاریخ رفتاری انسان ها در بعد از جنگ دوم جهانی که جستجوی حقایق آن به مرورگری ژرف بیشتر نیاز ندارد،گذرا اشاره می شود.در این میان آیا پوتین می توانست با سیاست خویشتن دارانۀ بیشتر،نگرانی های کشورش را برطرف کند؟پاسخ این پرسش مثبت است .ازهمین رو انتخاب درست در هنگامه های سرنوشت ساز می تواند مانع از آسیب های وحشتناک جنگ شود.حتیٰ ایدوئولوگ های پوچگرا نیز به انتخاب درست معتقدند و این یعنی اگزیستانسیالیسم به یک ایدئولوژی با محتوایی تعریف شده مرتبط نیست بلکه یک رفتار انسانی است که او را به ویژه در ظهور چالش ها و بحران به سمت گزینه های خوب سوق می دهد.اینک آقای”جو بایدن”از تغییر دنیا سخن گفته است و در پاسخ به پرسشی که پاسخش می بایست طبق متعارف روتین می بود گفت-اینک اما دنیا تغییر کرده است-.آقای کوتریش دبیرکل سازمان ملل نیز پس از دیدار با پوتین و عزیمت نزد زلنسکی تلویحاً با اشاره به موافقت خود با چند قطبی شدن دنیا گفت-چندقطبی شدن جهان به نظر اما خوب است-.بریکس با این تغییر در دنیا یک پیش دستی نشان داد.ازهمین رو کی یف می توانست با سیاست آتش بس و خرید زمان و مسکو نیز همچنین.به عبارتی هر دو می توانستند جلوه هایی از بی جنگی در آینده را برای خود و ملت های خود به تصویر بکشند.چرا چنین نشد؟کمی بعدتر تاریخ در همین حوالی به من و تو خواهد گفت.آیا امکان بوده و هست از جنگ پیشگیری کنند؟پاسخ به این پرسش با ۲ فوریت مثبت و بلی خواهد بود.اما یک پرسش دیگر برخی حاشیه سازی ها که در این میان در متن این نبرد جا خوش کرده از زمان و بازه آن به جهت پایان این جنگ می گوید.مستقیم یا با اشاره گفته می شود-هنوز زمان ورود به مذاکرات نرسیده است-.اما چرا هنوز زمانش فرا نرسیده است؟این یعنی ۲ برداشت از این صحنۀ پر آشوب قابل تصور است.یکی آن که زمام یکی از طرف های جنگ را همچنان در دستانی دیگر است و این یعنی به نظر زلنسکی که باید تصمیم بگیرد هنوز در بی ثباتی سیاسی به سر می برد و این زیان بار خواهد بود.دوم آنکه ترکش های جنگ به خطوط قرمز طراحان چنین زمانی یعنی زمان مذاکره نرسیده است لذا در بی خیالی از وقایع و آسیب ها،سرگرم طرح های بعدی اند و این خود از نکته یا برداشت اول خطرناک تر و پُرهزینه تر خواهد بود.زیرا با ارزیابی های شرایط فعلی که کمی با ابهام همراه است،امکان قرائت تحولات پیش رو،مه آلود تر نشان می دهد.اصولاً هر دوی طرف های درگیری یعنی روسیه و غرب اینک با صفحاتی از مغایرت های حقوقی ملل متحد مواجه اند و هر دو با پافشاری بر تصمیمات خود،گره پیچیده را کورتر کرده اند و این با و برای آینده متطقه و جهان سودمند نیست.جنگ در اوکراین همین الان هم قابل مهار،توقف و پایان است از همین رو می توان گفت برخی برش های تاریخ نه مُژده اند نه خاطره،آن ها افسانه ای بیش نیستند.