مایل به برجام

در آمریکا و از حوالی جنگ حهانی دوم به این سمت،آن چه را که گردانندۀ روی صحنۀ سیاست کلان این کشور است،اعضای دو حزب جمهوری خواه the u.s.Repablican Party و حزب دمکرات ها the u.s Democratic Partyهستند.رقابت این دو حزب نه تنها در محتوای سیاست های کلان و بعضاً جزئی در داخل ایالات متحده را در بر گرفته است بلکه و بیشتر شامل برنامه ها و راهبردهای کاخ سفید white House و کنگره u .s.Congress و…در سیاست خارجی نیز می باشد.به عبارتی دیگر رقابت محتوائی این دو حزب بر سر منافع ایالات متحده و فراکسیون ها (fraction ) به حدی است که گاهی تا نقطۀ استیضاح رئیس جمهور آمریکا هم ممکن است برسد.به عبارتی دیگر این که چنانچه یک فراکسیون از این دو گروه سیاسی بسیار قدرتمند آمریکا بر سر سیاست یا طرح یا پیشنهاد خود،مصرانه عمل کند و همراهی یا چراغ سیز green light طرف رقیب را جلب نکند،قطعاً با دو واکنش فراکسیون مواجه خواهد شد.نخست آن که طرح خنثی سازی Neutralization مصوبه یا توافق یا پیشنهاد فراکسیون مقابل را ارائه خواهند کرد که تحقق آن قطعاً به اکثریت و اقلیت کرسی ها و قدرت چاته زنی رسانه های همراه بستگی خواهد داشت یا نه.معمولاً برای سبک سازی فشارها بر طرف مقابل و حفظ توازن،چند نفر از اعضای فراکسیون fraction مخالف را به قید و شرط بعدی همراه خود خواهند کرد.دومین واکنش حزب رقیب مثلاً در کنگره،چالش افکنی و روی گردانی از جمله در برابر طرح های همسود خواهد بود.برای مثال هر گاه دولت دمکرات ها بر سر کار باشد،در صورت پافشاری توافقی بر سر اِعمال تعرفه گمرکی با کشوری در سطح چین،چنانچه همراهی جمهوری خواهان کنگره را جلب نکرده باشند این توافق مقطعی و امکان ادامه دار شدن آن تنها عصا به دست ممکن خواهد شد.یا مثلاً بر سر چگونگی همراه شدن آمریکا در جنگ اوکراین و روند حمایت ها از این کشور،تا حدود زیادی دو حزب جمهوری خواه the u .s Repablican party و حزب دمکرات the u.s. Democratic party به تقطه ای مشترک رسیده اند که در این جا می توان به سکوت همراهانۀ جمهوری خواهان اشاره کرد.در جنگ علیه عراق نیز هر دو فراکسیون به این نتیجه رسیدند که صدام حسین به پایان قاعدۀ بازی game rule رسیده و می بایستی از صحنۀ سیاست منطقه حذف شود و شد.در داخل آمریکا نیز هر از گاهی بر سر تعیین نرخ تعرفۀ بیمه که در آن هزینه کرد حاکمیت نموددار نشان دهد دو حزب ممکن است هفته ها یا ماه ها با یکدیگر به مخالفت به پا خیزند یا نه.برای جلوگیری از تعطیلی دولت به صورت جمعی که در نهایت به توقف عموم خدمات منجر می شود،حزب دمکرات و جمهوری خواه هر یک با حفظ هویت مرام و منش حزب خود به همراه رقیب در جهت رفع چنین شرایط غیر قابل پیش بینی که معمولاً با ریسک بسیار بالائی همراه است،گام بر می دارند.این حزب پیش و بعد از پیروزی در انتخابات نشان داده و می دهند که برای ادامه دار شدن فراکسیون fraction خود در قدرت در برش هایی از سیاست های کلان داخلی و خارجی،تحقق هر یک را منوط دار نشان می دهند.اما منوط به چه ؟و چرا؟مرور تحولات و تصمیم گیری های آمریکا ثابت کرده که برخی سیاست مداران آمریکا برای حضور طولانی مدت ترخود بر سر قدرت،گاهی به تصمیمات یا سیاست های کشورهای دیگر نیز چشم دوخته اند.برای مثال در انعقاد قراردادهای تجاری کلان با یک کشور ثروتمند در هر نقطه از جهان بعضاً زمان TiMe شروع چنین توافق هائی را نزدیک یا در آستانۀ انتخابات پیش روی خود در آمریکا کوک و تنظیم می کنند.از همین رو بسیاری از دولت های جهان که درگیر مذاکره یا گفت و گو با واشنگتن هستند در چنین بست و ففل های سیاسی سخت در دو یا چند راهی یک تصمیم قرار می گیرند.آن چه که مطرح شد تنها بخشی از کلیات یک سیاست نزد یک ابر قدرت در جهان است.دهلیز سیاست هائی اتخاذی نزد کشورهائی نظیر آمریکا،طولانی و پر پیچ و خم است اما پذیرش و همراه شدن با آن بسیار ساده و امکان پذیرتر از برخی ذهنیت ها و تصورهاست،چرا که پیچیدگی های پیش رو در چنین برشی از سیاست بین الملل معمولاً در نتیجۀ خم بازی ها و تصمیمات داخل آمریکاست که در صحنه هائی عبور از آن با کمترین هزینه ها امکان پذیر نشان داده است.آن چه را که در مقدمه آمد یک روی صفحۀ سیاست کاخ سفید whati Houseاست.صفحۀ بعد در تصمیمات کلان آمریکا را می توان در چگونگی همراه ساختن دو حزب به صورت همزمان جستجو کرد.بر سر برجام jcpoa هر آن چه که ٱمده است آسیب مند نشان داد.در این که ابتدا کاخ سفید از ٱن عبور و لغوش کرد شکی نیست اما پس از روی کار آمدن دولت اقای جو بایدن،فرصت مذاکرۀ مجدد به جهت احیای چنین توافقی Agreement مطرح و یش آمد شد.مذاکرات با هر دلیل و منطق و سیاستی ابتدا عصا به دست مسیر تکاملی خود را طی می کرد تا این که در نهایت از طرف مذاکره کنندگان دو طرف از امکان امضای مجدد توافق برنامه راهبردی جامع اقدام مشترک یا همان برجام که در منضمات بین المللی آن با عنوان jcpoa یا همان joint comprehensive plan of Action مطرح و قابل استناد است سخن به میان آمد.در این اظهار نظرهای کلیاتی و خوش بینانه،به یکی دو مورد اختلاف هنوز لاینحل نیز اشاره شد.منتهی به جهت اطلاع افکارعمومی،این یکی دو مورد به صورت شفاف مورد اشاره و طرح قرار نگرفت و البته در شرایط اعتماد در جهان سیاست طبیعی است و…تا این که رویاروئی روسیه و اوکراین،پیش روی سیاست مداران جهان قرار گرفت و به قول ما کُردها(هه یه کم داشتیم..ای خه رگ خه سه).با آغازیدن این جنگ که به نظر همچنان به مرز یک نبرد تمام عیار نرسیده است،تشست ها بر سر برجام ۲ یا هر نوع توافق نزدیک به آن کمی کم رنگ تر نشان داد و می دهد.اصولاً مذاکرات به دو سه جانبه تقلیل پیدا کرد و…اما اینک مذاکرات عمدتاً با آمریکا و اتحادیۀ اروپا به صورتی عصا به دست و جسته و گریخته در حال انجام است که بعضاً از امکان ادامه دار نشدن آن نیز سخن گفته اند.به نظر می رسد و پیرو آن چه را که قبلاً اشاره شد،تصمیم‌گیری ها می بایستی به جهت رفع مشکل اقتصادی و معیشت مردم اتخاذ شوند.می دانیم که در داخل آمریکا در مسیر برجام ۲ صداهای متفاوت به گوش می رسد اما این نمی بایستی به معنی ترک حقایق در سیاست های به روز جهان به ویژه در روابط بین المللی تلقی کرد.گره حضور روس ها در میز مذاکرات قابل حل است و چند صدائی بر آمده از داخل ایالات متحده که قبلاً در ارتباط با دلایل آن اشاره ای جزئی شد قابل حل تر‌.هر تصمیمی که بتواند مشکلات را از سر ملت شریف ایران به جمعیت ۸۵ میلیون نفر در داخل و خارج از مرزها بر طرف کند،حردمندانه است.برجام ۲ یا هر توافق نزدیک به آن نیز هم امکان پذیر است هم خردمندانه.