فعلاً دلار ۳۳ هزار تومان

مرور تحولات عراق در دورۀ صدام حسین و قرائت معنی دار سرگذشت حوالی ۱۲ سال از عمر حاکمیت او نشان می دهد که عراق در مفهومی کلی تحت شدیدترین سطح تحریم ها قرار گرفته بود.به حدی تحریم های اِعمال شده بر عراق شدت یافت که در تهایت برای زنده ماندن مردم این کشور،قانون نفت در برابر غذا تعریف و اجرا شد.بی تردید گزند طعم تحریم ها را ملت عراق می چشیدند.حاکمیت که فیت و فنانه با سیاست propaganda به زندگی Luxury خود و اطرافیاتش ادامه می داد.اما هر چه بود گذشت،عفی الله عماسلف.اما اتفاقاتی که با بی خردی به اعتبار بخش ملی عراق ترد و بعضاً از ارزش انداخت؟به دلایلی لازم نیست جزئیات را بیان کنم،اما یکی از هسته های اعتبار بخش ملی عراق که آسیب دید و تا سطح بسیار حساسی از خدشه دار شدن امنیت ملی پیشروی کرد،سقوط دینار عراق بود.مطالعۀ سرگذشت تاریخ عراق در حاکمیت صدام حسین به ویژه در ۱۵سال اخیر عمر دولت او نشان می دهد که دینار عراق در ۱۲سال تحریم به بدترین نقطه از ارزش خود رسید.هیچ اعتباری نه در سطح جهان و نه در بین پول های رایج منطقه برای دینار عراق باقی نمانده بود و این در حالیست که قبل از ورود صدام به حاکمیت و حتیٰ یکی دو سال نخست حکومت او به عبارتی سلیس هر یک دینار ۶ دلار می ارزید.شاید بیشتر باز هم بر اساس مطالعات دقیق ترِ علل بروز این شرایط این پرسش مطرح است که آیا حمله به کویت که بنابه اعلام صدام حسین ابتدا به خاطر اقدام آن کشور در فروش نفت بدون توجه به تنظیم بازار oil توسط OPEC و با هدف آسیب به اقتصاد عراق صورت گرفت،هزینه مند تر بود یا نه با کمی تأنی و خِرد و کسب زمان،زمینۀ بازگشت دو طرف به شرایط عادی هزینه بَرتر؟قطعاً هزینۀ سرفصل دوم کم تر و نتیجۀ آن سودمندتر بود.تا این که او سقوط کرد اما یک دینار که پیشتر بدون حتیٰ یک صفر و با نگارش(دینار واحد)برابر با ۶ دلار معادل سازی می شد الان و در شرایط پساتحریم،همان دینار با ۳ صفر به علاوۀ ۳۵۰ دینار دیگر،تازه ارزش یک دلار پیدا می کند،یعنی مقایسۀ پول ملی میان دو کشور باور نکردنی است.این یک تابلوئی کاملاً محسوس و ملموس و مأنوس یعنی یک مصداق زمانی عینی است و در فضائی امروزی است.مثال دوم که توانست پیش از جنگ کلید start سیاست بانکی را فشار دهد،روسیه بود.پوتین و صرف نظر از رد یا تأیید شفاف حمله به اوکراین پس از نشست با اقتصاددانان و بانکداران صاحب فکر توانسته است تا این لحظه پس لرزه های پولی ناشی از تحریم و جنگ را مهار کند و این یعنی ستون های اقتصاد این کشور همچنان مستحکم نشان می دهد.این که در روسیه چه تصمیمات پولی با هدف حفظ اعتبار Ruble اتخاذ شد،بی تردید به مقتضای شرایط این کشور همپائی داشته است و این شرایط روسیه جنگی است و در جنگ تصمیمات فوق العاده و اورژانسی و با بازه زمانی محدود است.یعنی پس از جنگ شرایط کاملاً به نقطۀ عادی بر خواهد گشت.نگارنده تحت هر شرایطی خود و هم وطنان داخل و خارج از کشور را به درک پایه های اعتبار بخش ملی مثل پول توصیه می کند.تحت هر حاکمیتی چنانچه نمادهای اعتباربخش ملی تُرد  و بی محتوا شوند در میان مدت نیز آسیب های ناشی از آن در روان و عینیت جامعه اثرگذاری بسیار بد و منفی برجا خواهد گذاشت.اعتبار پول ملی کمتر از اعتبار مرزهای ملی نیست.پول ملی حاکمیتی است و مستقیم به امتیت ملی مرتبط است و این واقعیات به نوع حاکمیت ها مرتبط یا وابسته نیست.از همین رو توصیه می شود نسبت به اتخاذ تصمیماتی قاطع در نیل به ارزش گذاری مجدد پول ملی و در همان سطح ریال اقدام شود که در همین راستا توصیه هائی که با مشورت دوستانی که نگران حال و روز وطن هستند تدوین و جهت بررسی مطرح خواهد شد.درصورت به اجرا درآمدن این توصیه که قطعاً آسیب هائی به متن جامعه مخصوصاً طبقۀ متوسط به پائین یعنی حقوق بگیران و نابگیران به ویژه ضُعفا که حقیقتاً در نتیجۀ نامکاری ها،فرصت طلبی ها و گردکشی ها،طبقۀ آنان شکل گرفته کمتر و شاید تا تحقق توافقی درسطح بین الملل نظیر برجام(joint comprehensive plan of action)بهبود یابد.به نظر نگارنده هم اینک که شرایط به جهت تحقق برجام یا همان طرح مشترک جامع jcpoa پیچیده تر شده است،یکی از دلایل آن وضعیت روسیه است.ما می دانیم اعضای برجام از دو طرف ۵ به علاوۀ یک تشکیل شده است که یکی از عناصر ۵ عضو آن،روسیه است و ما می دانیم روسیه هم اینک با بقیۀ اعضای برجام در حالت غیر عادی،تنش و شاید در سطح یک جنگ بعضاً مستقیم و غالباً غیرمستقیم قرار دارد و همین شرایط برای اوضاع تهران در برجام قوز بالا قوز افتاده ای است.اعضای ۴ گانۀ برجام به جز چین،روسیه را مُتمرد و حتیٰ تهدید به نبرد می کنند و مسکو را از حضور در میادین معتبر جهان تحریم کرده اند.از همین رو امکان نشست آنان سر یک میز با هدف امضای توافقی صلح طلبانه به نام برجام به نظرم پیچیده است،هر چند در این جا چین یا حتیٰ عربستان که در حال نقش آفرینی میانجی گرانه ای است می توانند با ورود به موضوع هسته ای ایران میان این پرونده و تنش روس ها با غرب فاصله بیاندازند.