سفرای بی روح (۲)

پس از وقوع جنگ جهانی دوم و معنی دارشدن روابط بین الملل که به استناد منشور یا اعلامیه جهانی Declaration by United Nations تبلوّر یافت،هر یک از کشورها به طور رسمی در خاک سایر دوَل،نمایندگی هایی تعیین و منصوب می کنند.سطح این نمایندگی ها به حجم یا نوع روابط فی ما بین دولت ها،مشخص می شود.برخی ها در سطح کاردار و بعضی از دوَل در سطح عالی یعنی سفیر با یکدیگر رابطه برقرار می کنند.محدوده سفارتخانه یک کشور در کشور دیگری به مثابه خاک یا سرزمین آن تلقی می شود و این موقعیت از نظر حقوق بین المللInternational law در واقع بسیار حائز اهمیت است.بنا بر این هر گاه به در و دیوار سفارتخانه ای تعرض شود،بدون پاورقی و مستقیم از نگاه قوانین بین المللی یک تجاوز قلمداد می شود و پیرو آن امکان دعوت اعضای شورای امنیت به نشست اضطراری هم وجود دارد.از این رو همان گونه که در یادداشت قبلی عرض شد جای اعضای سفارت در هتل نیست There is no place for embassy members in the hotel بلکه در خانه است یعنی در خود سفارت که به تعبیر دیپلماسی از آن به عنوان سفارتخانه نام می برند.سفیر می بایستی در سفارتخانه اقامت کند نه هتل،حالت استثنا وجود دارد از جمله موضوعات مرتبط با کارهای فنی ساختمان،برای مثال روابط تهران-ریاض به دلیل تعرض به سفارتخانه عربستان قطع شد.عده ای خودسر Arbitrary با اقداماتی نسنجیده و نابخردانه با آسیب به نمایندگی یک حاکمیت در تهران یعنی سفارتخانه عربستان در واقع نه تنها تهران بلکه عموم ملت ایران را در یک شرایط تنگنایی قرار دادند که نه راه پیش داشتند نه راه پیش.سفارت خانه های کشورها حتی در دوران جنگ‌ میان دو یا چند طرف مصونیتی تحت عنوان دیپلماتیک خواهند داشت که همین تصمیم در واقع فرصت بازگشت به میز مذاکره negotiation table را برای طرف های درگیر با فرصت هر گونه تماس با یکدیگر به صورتی مستقیم برای همیشه باز نگه می دارد.هم اینک و اعضای کادر سفارت Embassy staff عربستان به عنوان کشوری همسایه و قابل احترام از زمان بازگشت مجدد در یک هتل اقامت دارند.قبلاً اشاره شد اگر به دلایل فنی است به نظر قابل درک است،هر چند با طولانی شدن بازه زمانی چنین دلایلی اینک خوش باورانه است با این حال با توجه به تحولات به وجود آمده و نظر به اهمیت ادامه دار شدن روابط دو ملت عربستان و ایران که از جمله اَبَر انرژی جهان هستند،می توان از طریق دیپلماسی و رسانه،کادر دیپلماسی عربستان را به خانه اصلی آنان یعنی سفارتخانۀ خود راهنمایی و حس زیبای ماندگاری روابط اکثریت دو ملت را به وجود آورد.سفیر می تواند به عنوان  عامل قدرت افزایی سیاسی مملکت خود عمل کند.برای تحقق چنین سیاستی می بایستی به صورتی دائم رصدگر the observer هر گونه تحول به ویژه آن جا که امکان سلب افزایی در روابط دو طرف باشد،نشان دهد.سفیر،ساعی البرید نیست که گویا وظیفه ای جز نامه رسانی و حضور در فلان مراسم و آیین دولت میزبان که بسیار هم‌ مهم است،برعهده داشته باشد بلکه یک دیپلمات ارشد می بایستی اقتصاد از جمله بازار کشور میزبان host country،پیشرفت به ویژه آخرین  داده های علمی آن و….رصد و گره های بین کشور خود و میزبان را شناسایی و در جهت باز شدن آن پیش دستی کند،نه این که مثل موجودی بی روح عمل کند که در نهایت دود ناشی از آتش بازی ها را ملت متحمل شوند.هم اینک روابط تهران-منامه به سمت بهبودی است.دو ملت بحرین و ایران از دیرباز هم آلان بوده اند و تنها عامل فاصله هر یک از هم شرایط ژئوپلوتیکی geopolitics منطقه و قطعاً تحولات اقتصادی به ویژه انرژی در جهان بوده است.بر مبنای منشور ملل متحدDeclaration by United Nations روابط بین کشورها بر اساس احترام متقابل و عدم‌ دخالت هر یک در امور دیگری تنظیم و هدف گذاری goal setting شده است که قطعاً ملت ایران همواره به قوانین و حقوق بین الملل پایبند بوده و هست.در جریان تحولاتی که پس از مراسم تحلیف پیش آمد سفرای کشورها برای رایزنی به وزارتخارجه Ministry of foreign Affairs,دعوت شدند که نگارنده دیدم بعضی از سفرا به طور علنی می گفتند پاسخ ایران برای همیشه بازدارنده خواهد بود،این طرز بیان یک دیپلمات ارشد نیست،این گونه اظهارات خانمان سوز و تحریک آمیز و در واقع نابخردانه است،معلوم نیست چرا و با چه انگیزه ای آتش بیار معرکه ای می شوند که به خوبی از آسیب های وحشتناک آن مطلع هستند.شما را که مثلاً دیپلمات diplomat توصیف می کنند،می بایستی بر اساس اصول چنین قواعدی لب به سخن باز کنید،از این رو در دنیای توسعه و پیشرفت و در جهان قانون محور،دیپلماسی و رسانه همواره پایه دار تأمین حقوق ملت هاست Ensuring the rights of nations در پایان عرض می کنم که ما روزنامه نگاران بر اساس نگاه خود به طرح موضوع می پردازیم و قضاوت ها را به جامعه واگذار می کنیم.ممکن است برخی برداشتی کنند که با نگاه سایرین تفاوت داشته باشد که در همه جای دنیا یک استاندارد است.ما به جای این همه هزینه کردها کافیست فلسفه زندگی را درک کرده باشیم.ما حق نداریم به جای دیگران تصمیم بگیریم مگر وکالت داشته باشیم.اما اخیراً امام جمعه یکی از شهرهای شمال مملکت نسبت به دستور دکتر مسعود پزشکیان جهت پیگیری چگونگی فوت یک شهروند در بازداشتگاهی معترض شده و گفته مگر فلان شهر دادستان ندارد که شما دستور پیگیری می دهید….،…باید یادآوری کرد که اصولاً رئیس جمهور همزمان رئیس شورای عالی امنیت ملی است یعنی اگر صلاح بداند خود شما را هم با توصیه برکنار خواهند کرد.