حافظ منافع ایران نزد آمریکا

آن چه را که در پی نوشت مطرح است اشاره ای است به یک حقیقت یعنی بخشی از صحنۀ سیاسیت در روابط بین المللی international Relation که از دیروز تا به امروز تکرار یافتنی است.دقیقاً از پس از جنگ جهانی دوم که ساز و کار ملل متحد Michanism of the united Nations پایه ریزی شد،بسیاری از رخدادها به ویژه در روابط بین کشورها در برش هائی از زمان چندین باره به یک باره خود را تکرار یافتنی نشان داده است.این یک نتیجه گیری واقع بینانه از عماوقع است.اما به راستی تجربه یافتگی حوادث یا صحنه ای از سیاست روز در گذشته و حال،ما را به کدام دالان hallway در سیاست بین الملل رهنمون می سازد؟در تیزروترین پاسخ می توان گفت با چنین برداشتی چنان خطاهائی را که در عماوقع رخ داده است تکرار نایافتنی نخواهد شد.چرا که در صورت تکرار یک خطا،هزینه ها و به تبع، آسیب ها injuries لایحصی و لا یقاس خواهد شد.در سکانس آخر از چنین برداشتی ادامه دار شدن یک سیاست با عنوان اصول یا پایه یا ثابت بدون تأمل و تأنی در حقیقت چنین راهبردی strategy در بسیاری از تجربیات و صحنه های مشابه ممکن است ریل حرکت را تا لبۀ پرتگاه بلکه ذات پرتگاه بکشاند.اما با این مقدمه به مؤخره ای از یک ترکه در روابط میان کشورها اشاره ای خواهیم کرد.کشورها و یقیناً با مضمون دولت ها،روابط خود را در یک دیپلماسی متعارف بر اساس سه سطح پایه ریزی می کنند.در سطح سفیر یا کاردار یا زیر کاردار که در ادامه چنین رو به افولی دو دولت یا دو کشور به این نتیجه می رسند که از این پس و بر اساس شرایط موجود،امکان ادامه دار شدن روابط فی مابین در هیچ سطحی امکان پذیر نخواهد بود.این نقطه از کارزار دولت ها،روابط مطلقاً قطع گفته می شود که در تفسیر خود آنان با عنوان Natlsa.s relationship isbroken مطرح است.از این پس و بر اساس قواعد بین المللی به ویژه بر مبنای ساز و کار بشر دوستانه و کارزار دیپلماتیک دو طرف با هدف حفظ غیر مستقیم روابط خود به ویژه در حل و فصل رخدادهائی مهم و بشر دوستانه اقدام به تعیین طرف سوم با عنوان دولت حافظ منافع خود نزد کشور مقابل یعنی the country that protects interests خواهند نمود.این منش سیاسی که در روابط بین الملل هم اینک متداول است،نشان می دهد که از بعد از جنگ جهانی دوم wolrd war2 آغازیدن گرفته است.برای مثال سوئیس در آن برهه حافظ منافع حدود ۳۰ کشور نزد دیگری شد یا پاکستان از چند دهه قبل تا به امروز حافظ منافع ایران نزد آمریکا است.یکی از فاکتورهای مهم در چنین روابطی از کشورها نقش دولت حافظ منافع ملی the country that protects interests در ارتباط با اقدامات بشر دوستانه اتباع دولتین مذکور،حفظ ارتباط مستقیم و وساطت در حل تنش های فی مابین آن دو کشور و…است.آیا کشور دوست و برادر پاکستان که بی تردید از نیم قرن قبل تا به امروز روایط بسیار نزدیکی با تهران داشته و دارد و قطعاً ادامه دار خواهد بود،در این بیش از چهار دهه شاید کمتر توانسته است به چنین شرح وظایفی که پیمان های بین المللی بر عهدۀ او گذاشته عمل کند؟مرور چنین سرگذشتی حقایقی غیر از این را نشان می دهد.تردیدی نیست که کشور برادر و دوست یعنی پاکستان به دلیل ساز و کار و نوع حاکمیت خود هر از گاه با لرزه و پس لرزه هائی رو به رو است و این یعنی دور شدن پاکستان از حقایق پیرامون به ویژه در دیپلماسی دولت ها Diplomacy of countries است.اما یک حقیقت دیگر نیز حائز اهمیت تر است و آن منافع خویشتن خویش است.ایران با گوناگونی نژادی و رنگ و قومیت بر اساس پیوست های سیاسی جهان در شرایط فعلی با چالش هائی مواجه است که با کمی تأمل و تصمیمات خردمندانه قابل حل است،زیرا با ادامه دار شدن چالش ها در نهایت به ثبات لطمه دیده به ویژه در ابعاد اقتصادی بیشتر آسیب خواهد رسید.ملاحظه می شود پاکستان حتیٰ در مذاکرات غیر مستقیم با آمریکا نقش وساطت یا پا در میانی را ایفا نمی کند و این نقش بین المللی را سایرین مثل عمان یا قطر یا….متعهدانه تر انجام می دهند.با توجه به شرایط در سیاست بین المللی و اهمیت چند گانگی تصمیم ها در جامعۀ جهانی و نظر به اهمیت ساختاری ملت ایران لازم است با تیزبینی به چگونگی این تحولات بزرگ که آهسته آهسته جایابی هر یک به ویژه در ارتباط با اقتصاد که امروزه حرف اول و آخر را در پایداری ساختارهای بنیادین ملل می زند نگرش کرد.نگارنده همواره بر اساس واقعیات که بی تردید نتیجۀ مطالعه و تأنی در تازه های دنیاست به مصلحت مردم چه در داخل و چه در خارج به صورتی کلی و بعضاً جزئی نگری تر به طرح موضوع می پردازد.برای مثال در ارتباط با کاهش نقش دلار در داد و ستد کشورها لازم است به چند نکته توجه کرد.اول این که به عنوان یک نمونه طرح،در صورت بالا بردن ارزش پول مثلاً چین یعنی یوان چه سودی برای ارزش پول ملی ایران خواهد داشت؟از مجموع ذخیرۀ ارزی چینی ها که معادل ٱن بالغ بر ۳۲۰۰ میلیارد دلار است بیش از نیمی از آن را با دلار ذخیره کرده اند.تا همین امروز ۶۷ درصد از سطح مبادلات تجاری دولت ها با دلار انجام‌ می گیرد.بنا بر این باید با حقایق کنار آمد و برای پشت سر گذاردن آن تا رسیدن به حقیقت پیشران می بایستی خردمندانه تر عمل کرد.همین الان واحدهائی از ارتش آمریکا در عراق و منطقه دست به جا به جائی زده است که به نظر نگارنده در پی اظهارات برخی در ارتباط با استمهال اپن به آن یا این اقلیم با آن یا این هدف است یا فلان موضوع است و…از همین رو نگاه به حرکت در دالان hallway حقیقت آسیب ها injuries که غالباً متوجه ملت هاست را کم و کم تر خواهد کرد.