بهای قطبی شدن جهان را اَقطاب بپردازند،نه ملت ها

بلینکن،هریس یا ترامپ یا کِنِدی؛گفتمان یکی است.چند سال قبل در مقاله ای که در یک رسانه منطقه ای Regional media منتشر شد،از نشانه های دو یا چند قطبی شدن جهان مطالبی را مطرح و چنین تحولاتی جسته و گریخته اعلام شد که تا به این لحظه روند شکل گیری این تصویر از این معمای بین المللی International mystery به چند دلیل همچنان با همان نوسان  ادامه یافته است.در جریان جنگ جهانی دوم یک تصمیم ناشی از یک مشورت غلط،حاکمیت وقت در تهران را با چالش Challenge و در نهایت با افول decline همراه کرد.جایابی در حاکمیت بین المللی نیازمند هوش و چابکی سیاسی فوق العاده ای است به ویژه در پیشخوان تحولات آینده و قرائت آن.بر اساس مطالعات Studies به عمل آمده در روابط حاکم بر جهان،باید آینده را پیشاپیش،خواند تا با کمترین هزینه یا بر عکس با بیشترین ایجاب در دو بعدسیاسی و اقتصادی Political and economic dimension،دوره انتقال یا در حال گذار در سطح بین المللی را که قطعاً با چالش همراه است،پشت سر گذاشت.در واقع گاهی قرائت غلط از یک پیشخوان سیاسی یا نظامی یا…را می توان آخرین قرائت تلقی کرد.در همین تحولات پیش رو که هم اینک منطقه با آن دست به گریبان است یک برداشت اشتباه،یک تصویر ویرانگر Devastating image را به بار آورده است.واقعیت این است که پنج عضو دائم شورای امنیت هم اینک هر یک ساز خود را کوک می کنند و در نتیجۀ چنین سیاست هایی هم اینک جهان به سمت اقطابی شدن Polarization of the world مسیر خود را می پیماید.انگلیس بیشتر به آمریکا و بالعکس،روسیه به طرف چین و همین طور چین به سمت روسیه هر یک به قدرت روزافزون خود در بخش های نظامی،اقتصادی و سیاسی چشم دوخته و به آن می بالند.مخرج مشترک common denominator قدرت های پیدا و نوپیدا،میزگردی است در سازمان ملل متحد با نام و نشان-اعضای شورای امنیت-.بعضی ها به ویژه در همین مملکت که صاحب قدرت رسانه ای با خیالی آسوده از عدم اهمیت مذاکره از جمله با آمریکا لب به سخن می گشایند و خیلی تعصبی هر که را که  بر خلاف این دیدگاه برنامه ریزی کند مورد خشم و نفرت و اتهام قرار می دهند،باید درک کرد که همین کشور که هم اینک در کارزاری دمکراتیزیته democratized یافته ای در حال گذار پایه های سیاسی خویش است،ده ها کشور هم پیمان دارد و این یعنی رای(نه)آمریکا به مثابه(نه)هم پیمانان او و موضع(آری)آمریکا به معنی دیدگاه(آری)همپیمانان او تلقی می شود.از همین رو در ساختار سیاست Political furniture در جهانی که اَقطاب پنج گانۀ آن هر یک برای کشور هایی نظیر ایران از همان دیرباز می توان یک فرصت و یک پیشامد به حساب آورد.بنا بر این محاسبات تصمیم گیران در هر نقطه از جهان گاهی می تواند سرنوشت ساز نیز باشد،نمی بایستی برای ایجاد یک قطب قوی A strong pole در مقابل قطب قوی تر از ذخل و خرج مردمان خود  هزینه کرد.چنین سیاستی اما به نظر قابل درک نیست.چه معنایی دارد برای آن که مثلاً چین یا روسیه ژاندارم جهان در مقابل سایر اَقطاب رخ بنمایند و هزینه آن را سایر ملل بپردازندوانگهی چه کسی تضمین می کند همین کشورها روز بعد از قدرت افزایی خویش مطالبه گر ترکه های سیاسی نباشند؟همین چند روز قبل با حرکت یک قطار حرکت رقابتی خود را اغاز کردند و این یعنی حس عملی رقابت همواره به عنوان یک سیاست پایه دار نزد کشور پابرجاست.اگر به اعتماد است قطعاً پشت پرده های زیادی در روابط بین المللی فی مابین قدرت ها علیه سایر ملت ها نهفته است که درک آن ها برای ما روزنامه نگاران کار دشواری نمی تواند باشد.بنا بر این ملت ها نمی بایستی هزینۀ بسیار سنگین شکل گیری اَقطاب نوظهور در جهان را بپردازند.کمی چابکی و چانه زنی و با فاصله از انیموتور خیالبافانه،هزینه ها قابل مهار هستند.ترامپ جمهوری خواه یا مثلاً خانم هریس یا بلینکن دمکرات یا کِنِدی مستقل هر یک،یک فرصت هستند برای ملت ها چه در داخل سرزمین چه در خارج از قلمرو آن.همین الان عده ای از دُؤل مختلف از احتمال آمدن یکی از نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا نگران هستند!اگر واقعاً جایابی آنان درست بوده باشد چرا باید نگران شوند؟این دُؤل اگر واقعاً مسوؤلیت پذیر و با قواعد روز دنیا آشنا هستند مثلاً بر اساس رایزنی ها،بلینکن یا هریس از دمکرات ها یا ترامپ از جمهوری خواهان یا کِنِدی از مستقلین منعطف به دمکرات ها به حکومت برسند و به استناد عضویت دائم خود در شورای امنیت،مکانیسم محکم به نام قانون بین الملل را به دست بگیرند،برای سایرین چه تفاوتی دارد؟اما چون ادبیات سیاسی آن ها ضعیف و گفتمان بین المللی Internation discourse حاکم بر ذهنشان بی محتوا یا کم محتوا است قطعاً باید همواره در نگرانی به سر برد.نگارنده و احتمالاً همفکران به رغم آسیب های ویرانگری که از این سیستم پُر از خودسری ها دیده و قطعاً همۀ جاه طلبان را مسؤول می دانیم،همچنان حَسَب توانایی ها خود را در کنار اکثریت مردم می داند.