اصل بر گفت وگوی تمدن ها بود

بی تردید در ۲ قرن اخیر که پُر آشوب نشان داده و می دهد،یکی از آرام بخش ترین طرح های جهان،همانا اصل”گفت وگوی تمدن هاست”.این طرح بین المللی از ایران،یکی از جلوه های تمدن انسان های کرۀ زمین،ساطع شد زیرا مهمترین هسته های تمدن در جهان در طول عمر انسان ها همین سرزمین و همین قلمرو نزدیک به آن بوده است.پس از تأنی و نواندیشی،بالاخره یک جریان تغییر طلب و اصلاح گر به این نتیجه می رسد که اینک هنگامۀ بازگشت به تاریخ انسان هاست و این یعنی برای حل و فصل مشکلات حال و آیندۀ پیش روی انسان،راهی جز مرور آنچه که گذشت،نیست.به باور بیشتر جامعه شناسان،تاریخ نگاران و موّرخان،از دل اصالت ها می توان دفع شر کرد.آنان بر این باورند که اصالت انسان همسوست با خیرخواهی و نیک اندیشی و قطعاً نوتفکرانه.اما مگر نه این که چنین حال و هوایی،مطبوع تر ار یختگی هایی نوظهور،نه می خواند و نه همسود است.سلیس تر و به عبارت امروزی تر،گفت وگو و تمدن و گذشته،برای خیلی از تصمیم سازان امروزی بشر،نمی صرفد و از همین رو معتقدند طرح این گونه پروژه ها نمی ارزد.این اعتقاد را در پروژه های زهردار آنان می توان لمس کرد.این گروه تصمیم ساز هم تفاوتی نمی کند برون یا درون گرا باشند چرا که مرور گذشته یعنی ارزیابی مجدد روابط فی مابین انسان هاست هر یک تحت قلمرو خود،و این یعنی این که هر جا تجاوزی،نقص و عیبی،برتری طلبی،سلطه گری و قدرت نمایی بوده اینک با نگاه به تاریخ می توان پالایش و از آن عبور کرد و در نتیجه آن چه که خواهد ماند بن مایه اساسی بشر یعنی گفت وگوست.پرسشی که مطرح می باشد این است که چرا این پروژۀ حقیقتاً عرفانی،ادامه دار نشده است؟این پرسش از بی تفاوتی های داخلی در ایران و برای آنان مطرح نیست.از و به آنانی که بیرون از مرزهای این قلمرو و این منطقه بی منطق است.چرا طرح گفت وگوی تمدن ها در سازمان ملل متحد و در مراکز و مؤسسات معتبر بین المللی دامنه دار نشد؟آیا دخالت در امور کشوری است؟هرگز،چون پروژه اصولاً تنها به این قلمرو تعلق ندارد.آیا با دامنه دارتر شدن این اصل مهم،کاراکترها از کار خواهند افتاد؟آیا رفتارها و تعامل های لحظه ای به پایان می رسد؟آیا اصالت ها به بشر بر خواهد گشت؟یونان،مصر،بابلیان،روم و هفت اعجوبۀ دیگر زنده خواهند شد؟پاسخ به این و پرسش هایی دیگر قطعاً مثبت است.این طرح از هر که و از هر ملیتی و از هر سرزمینی با هر نژادی مطرح یا پیشنهاد یا توصیه شده باشد برآیندش می تواند انسان را در ۲ جهان به نیکی جاودانه کند.از همین رو برای یافتن سرنخ های گمگشتگی تمدن ها و اصل گفت وگوی بین آنها،تنها به دنبال عوامل درونی نمی بایست گشت زیرا اصولاً در داخل،برخی ها و قطعاً انگشت شمارند،غیر از داده های ذهن خویش از کنار اندیشه های نوگرانه و معتقدانه بدون ادله و بر اساس یک ذهنیت سلبی،نهادینه شده یا بی تفاوت می گذرند یا در مقابل آن با پافشاری و ایستادگی می کنند یا دفع خواهندکرد و این برداشت ها با بسیاری از ملاک های انسانی و کتب آسمانی کاملاً در دو مسیر مخالف نشان داده و می دهد.لذا با نگاه به جمع بندی های محققان در پروژۀ خاص اصل گفت وگوی تمدن ها و نهادینه شدن آن یعنی پایان اندیشه های بزه نوظهور.آقای محمدخاتمی پس از مشورت با همفکران،این پروژه را مطرح و به مثابه یک برون رفت و گشایشی در بسیاری از روابط بین الملل دانست که با تحقق آن قطعاً جهان کمی امن تر و هزینه ها کمتر و روایط سیاسی دوّل،کمی قابل تحمل تر و در نهایت برخلاف برداشت های محدود و متعارف می توانست بن مایه ای از ناسیونالیست انسان ها باشد.